Het is moeilijk om te tonen hoe een ‘gemiddeld’ dossier in elkaar zit. Toch zijn er een aantal regels, die natuurlijk nauw samenhangen met het verloop van een erkenningsprocedure. SOMS NIET VOLLEDIG. Anderzijds gingen ook documenten verloren. Dossiers worden geraadpleegd, in beroep opnieuw verwerkt, overgedragen aan andere diensten of verhuisd. Helaas springt niet iedereen even zorgvuldig om met de documenten, zodat vandaag niet ieder dossier even volledig is.

 

AANVRAAGFORMULIER. In de meeste gevallen zorgt de plaatselijke overheid voor voorgedrukte exemplaren. Waar het om grote groepen slachtoffers gaat, organiseert het gemeentebestuur soms algemene zitdagen, waarop aanvragers langskomen om een dergelijk formulier in te vullen. Vaak is het een ambtenaar die de details invult, zodat de aanvrager slechts hoeft te ondertekenen.

Dit aanvraagformulier bevat alle belangrijke informatie: de persoonsgegevens van de aanvrager en een korte omschrijving van het gebeurde. Dat kan gaan van de data van verplichte tewerkstelling of gevangenschap, tot een beschrijving van een obusinslag of een gasaanval. 

 

 

 

BEWIJSTUKKEN. Naast het aanvraagformulier vindt men meestal voorzien in één of meer bewijsstukken. Dikwijls werd dit afgeleverd door het gemeentebestuur. Over veel andere documenten beschikt het slachtoffer niet. Een attest van de burgemeester over gevangenschap, of een doktersattest in verband met een tijdelijke arbeidsongeschiktheid zijn vaak de enige mogelijkheden. Soms worden ook verklaringen van getuigen toegevoegd. Samen met een aantal vormelijke stukken zoals een geboortecertificaat en een attest van goed zedelijk gedrag, vormt dit het begin van een dossier.    

 

 

 

PROCEDURE. Op basis van de dossier schrijft de Staatscommissaris een conclusie, die hij dan voorlegt aan de bevoegde Rechtbank van Oorlogsschade. Hij kan aangeven over onvoldoende elementen te beschikken om een dergelijke conclusie te maken. Het is dan aan de aanvrager om zijn schade te verduidelijken of om bijkomende getuigen te zoeken. De voorzitter van de Rechtbank van Oorlogsschade kan ook het advies van een gerechtsdokter eisen. Die stelt dan vast welke de lichamelijke letsels waren, en in welke mate die het gevolg zijn van de oorlog. Daarna stelt de Staatscommissaris een nieuwe conclusie op.

Heel het dossier wordt dan voorgelegd aan de Rechtbank van Oorlogsschade. Dergelijke rechtbanken zijn tijdelijk ingerichte ‘kamers’, toegevoegd aan de bestaande Rechtbanken van Eerste Aanleg. In ieder gerechtelijk arrondissement bestaat dus een dergelijke rechtbank. In streken waar veel dossiers moeten verwerkt worden, richt men bijkomende kamers in. Indien de aanvrager dat wenst, dan mag hij zich laten bijstaan door een advocaat.

 

 

 

BESLISSING. De rechter doet dan een uitspraak in eerste aanleg. De minuten van die beslissing bevinden zich in het dossier. Het staat de rechter vrij de staatscommissaris te volgen in het advies dat hij uitbrengt, of hiervan af te wijken. Eenmaal de uitspraak een feit, beschikken zowel de aanvrager als de staatscommissaris over een periode waarin ze in beroep kunnen gaan tegen deze uitspraak. Gebeurt dat niet, dan was de uitspraak van kracht.

 

 

 

Ging één van de partijen in beroep, dan herbegint het proces: een nieuwe zoektocht naar bewijsmateriaal, een nieuwe conclusie van de Staatscommissaris en een nieuwe beslissing, dit keer uitgesproken door het hof van beroep.